Nhiều người nuôi trồng thủy sản tại Bangladesh đang dần chuyển sang nuôi tôm càng xanh, nhận thấy đây là một hướng đi mang lại lợi nhuận kinh tế đầy hứa hẹn. Tuy nhiên, bên cạnh tiềm năng phát triển, ngành nuôi trồng này cũng đang đối mặt với một số thách thức cần được giải quyết.
Việc nuôi Galda – tôm càng xanh – ngày càng phổ biến ở huyện Satkhira
Ngành tôm Bangladesh trong những năm gần đây đã phải đối mặt với nhiều khó khăn, đặc biệt là ảnh hưởng nặng nề từ đại dịch Covid-19. Trong năm tài chính 2022-2023, tổng giá trị xuất khẩu tôm ghi nhận mức giảm 107 triệu USD so với năm trước, chỉ đạt 300 triệu USD. Tình hình xuất khẩu tôm hiện nay vẫn chưa có dấu hiệu cải thiện trong thời gian ngắn tới.
Tuy nhiên, giữa những biến động của thị trường, một tia sáng hy vọng đang ló rạng tại quận Satkhira, khu vực ven biển phía nam Bangladesh. Nơi đây chiếm tới 70% sản lượng tôm của cả nước và là nhà của Sundarbans, khu rừng ngập mặn lớn nhất thế giới.
Hiện nay, ngành tôm ở Satkhira vẫn chủ yếu tập trung vào sản xuất tôm sú (Penaeus monodon). Tuy nhiên, tôm càng xanh (Macrobrachium rosenbergii), được người dân địa phương gọi là Galda, đang dần thu hút sự chú ý trên thị trường xuất khẩu và mang đến niềm hy vọng cho ngành hải sản đang gặp nhiều thử thách của đất nước.
Trong năm tài chính 2023-2024, xuất khẩu tôm càng xanh tại Satkhira đạt 7 triệu USD, tăng 30% so với 4,8 triệu USD của năm trước. Sản lượng tôm càng xanh cũng tăng 1.000 tấn, đạt gần 10.000 tấn trong vụ thu hoạch vừa qua. Dự báo cho thấy xu hướng tăng trưởng này sẽ tiếp tục trong thời gian tới, với kim ngạch xuất khẩu và sản lượng đều có triển vọng tăng cao.
Cục Thủy sản quận Satkhira tiết lộ rằng, Ngành nuôi tôm sú (Bagda) ở Bangladesh đang gặp nhiều khó khăn do tỷ lệ mắc bệnh cao, đặc biệt là hội chứng tôm chết sớm (EMS) và bệnh đốm trắng.
Kể từ năm 2020, ngành nuôi tôm sú ở Bangladesh có sản lượng rất thấp do hạn hán, lũ lụt và dịch bệnh bùng phát. Sự kết hợp này đã dẫn đến phá sản cho nhiều hộ nông dân nhỏ.
Mặt khác, Tôm càng xanh mang lại lợi nhuận cao hơn tôm sú và có thể nuôi chung với các loài nước ngọt khác như cá chép, giúp tối ưu hóa diện tích ao nuôi.
Galda có thể được nuôi trong ao nước ngọt cùng với các loài khác, chẳng hạn như cá chép © Mạng lưới hải sản Bangladesh
Vụ nuôi tôm càng xanh hiện tại ở Satkhira đang diễn ra trên diện tích 20.000 ha, trải rộng 7 khu nuôi trồng trong huyện. Con số này tăng 2.000 ha so với vụ trước, cho thấy sự phát triển mạnh mẽ của ngành nuôi tôm càng xanh trong khu vực.
Golam Mostafa, một nông dân dày dặn kinh nghiệm ở làng Raichpur, chia sẻ rằng trang trại Galda rộng 4 ha của ông đã mang lại lợi nhuận 7.300 USD trong vụ hiện tại. Con số này vượt xa mức thu nhập 5.500 USD của vụ trước, khẳng định tiềm năng sinh lời cao của ngành nuôi tôm càng xanh. Nhờ lợi nhuận hấp dẫn và giá cả thuận lợi, ông Mostafa có kế hoạch mở rộng hoạt động nuôi tôm càng xanh trong tương lai.
Vương quốc Anh là nhà nhập khẩu chính tôm càng xanh của Bangladesh, chiếm hơn 92% tổng lượng xuất khẩu. Tuy nhiên, thị trường nội địa cũng có nhu cầu mạnh mẽ, tiềm năng mang lại lợi nhuận cao hơn so với xuất khẩu. Giá thị trường địa phương dao động từ 6,5 USD đến 18 USD/kg tùy theo kích cỡ. Đặc biệt, tại các khu vực thành thị, tôm càng xanh cỡ lớn có thể có giá vượt quá 22-25 USD/kg, đặc biệt là vào dịp lễ hội.
So với tôm sú, tôm càng xanh thường có giá cao hơn từ 1,5 đến 5 USD/kg. Một lợi thế cho thị trường nội địa là sự phụ thuộc vào các giao dịch tiền mặt trả trước. Điều này khác biệt so với thị trường xuất khẩu, nơi các nhà máy thường chỉ nhận tín dụng 40% đến 80% và phải chờ 4 tháng để nhận thanh toán đầy đủ.
Mặc dù có dân số 170 triệu người nhưng mức tiêu thụ tôm trung bình của Bangladesh chỉ đạt 0,4 kg, một phần do người dân nước này không thích thực phẩm đông lạnh. Tuy nhiên, sự thay đổi thói quen tiêu dùng theo hướng coi tôm đông lạnh là mặt hàng thường xuyên trong bữa ăn hàng ngày, cùng với giá cả phải chăng, có thể đưa ngành nuôi tôm Bangladesh lên một tầm cao mới.
Galda có giá cao hơn monodon, khiến việc nuôi chúng trở thành một hoạt động hấp dẫn đối với nhiều nông dân © Mạng lưới hải sản Bangladesh
Mặc dù ngành nuôi tôm càng xanh ở Satkhira đang gặt hái thành công, người nông dân vẫn đối mặt với một số thách thức, đặc biệt là sự thiếu hụt hậu ấu trùng (PL). Nông dân hiện chủ yếu thu gom PL từ sông hoặc rừng Sundarbans. Tuy nhiên, cách thức này tiềm ẩn nhiều rủi ro, bao gồm việc thu hoạch PL dễ mắc bệnh và không đủ đáp ứng nhu cầu. Bên cạnh đó, việc nhập khẩu PL bất hợp pháp từ Ấn Độ cũng góp phần lây lan dịch bệnh cho ngành nuôi tôm nước ngọt.
Thiếu hụt PL dẫn đến sản lượng tôm càng xanh thấp hơn so với nhu cầu thị trường hạn chế tiềm năng mở rộng ngành nuôi ra ngoài khu vực Satkhira. Do đó, Nông dân kêu gọi chính phủ đầu tư phát triển các trại sản xuất giống tôm nước ngọt để đảm bảo nguồn cung PL sạch bệnh, giá cả phải chăng và ổn định trên toàn quốc.
*Một phiên bản khác của bài viết này ban đầu được xuất bản bởi Seafood Network Bangladesh, cổng web chuyên dụng đầu tiên của Bangladesh nhằm thúc đẩy và hỗ trợ sự phát triển của ngành thủy sản và nuôi trồng thủy sản của đất nước trên toàn cầu.
Theo Zubair Khan
Nguồn: https://thefishsite.com/articles/giant-river-prawns-a-fresh-hope-for-bangladeshs-aquaculture-sector
Biên dịch: Nguyễn Thị Quyên – Tôm Giống Gia Hóa Bình Minh
TÔM GIỐNG GIA HÓA – CHÌA KHÓA THÀNH CÔNG
Xem thêm:
- AN TOÀN SINH HỌC THỰC HÀNH TẠI TRANG TRẠI TÔM
- Cập Nhật Biện Pháp Giảm Thiểu Tác Động EHP
- Khai Thác Đất Nước Lợ Thông Qua Hệ Thống Nuôi Tôm Sú