Báo cáo của CSIRO FRDC cảnh báo – lỗ hổng nguy hiểm trong xét nghiệm bệnh tôm

Nghiên cứu cho thấy xét nghiệm tại chỗ chỉ phát hiện nhiễm WSSV ở mức độ cao, vì vậy, người nuôi tôm cần một giải pháp hiệu quả hơn.

Tiến sĩ Melony Sellars, chuyên gia về bệnh tôm và CEO của Genics cho biết: “Năm 2019, CSIRO của Úc đã tiến hành một nghiên cứu khoa học về tính hiệu quả của bộ dụng cụ xét nghiệm tại chỗ trong việc phát hiện virus gây hội chứng đốm trắng để có thể sử dụng trong quản lý dịch bệnh. Vào thời điểm nghiên cứu, các xét nghiệm tại chỗ đã trở thành một phương pháp phát hiện bệnh phổ biến cho nông dân, và tình trạng này vẫn tồn tại cho đến ngày nay. Tuy nhiên, với việc CSIRO công bố những kết quả nghiên cứu của mình, có lẽ đã đến lúc thực hiện một đánh giá lại về các xét nghiệm một cách khẩn cấp.”

Virus đốm trắng yêu cầu biện pháp kiểm soát tốt nhất

WSSV vẫn tiếp tục là một trong những tác nhân gây bệnh có tác động kinh tế lớn nhất đối với ngành tôm toàn cầu. Năm 2016, sự bùng phát nghiêm trọng của WSSV ở Queensland, Úc đã khiến WSSV trở thành mối quan tâm hàng đầu của ngành tôm quốc gia. Với việc phản ứng khẩn cấp trước tình hình WSSV đang tàn phá trang trại và gây thiệt hại hàng triệu đô la cho nhà sản xuất, nông dân rất cần một phương pháp để theo dõi tôm của họ có bị nhiễm WSSV ở giai đoạn đầu hay không.

Việc sử dụng các bộ xét nghiệm tại chỗ (POC) trên toàn cầu, bao gồm cả WSSV, đã trở thành một thông lệ phổ biến trong ngành tôm, được sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau, bao gồm cả việc phát hiện WSSV ở giai đoạn đầu. Với sự tàn phá của WSSV vào năm 2016, ngành tôm Úc đã yêu cầu quyền được sử dụng các bộ dụng cụ xét nghiệm như vậy, điều này trước tiên phải có sự chấp thuận của Chính phủ.

Năm 2019, theo yêu cầu của ngành tôm đang đối mặt với nhiều khó khăn, CSIRO đã bắt đầu đánh giá các xét nghiệm WSSV tại phòng thí nghiệm, do FRDC tài trợ, nhằm xác định hiệu suất và tính hiệu quả của xét nghiệm tại chỗ so với xét nghiệm PCR trong phòng thí nghiệm..

CSIRO kiểm tra xét nghiệm tại chỗ đối với WSSV

Bắt đầu vào năm 2019, Tổ chức Nghiên cứu Công nghiệp và Khoa học Khối thịnh vượng chung Australia (CSIRO) đã hợp tác với các bên liên quan trong ngành tôm để thực hiện một nghiên cứu toàn diện về các phương pháp thử nghiệm WSSV. Báo cáo nghiên cứu có tên “Đánh giá các xét nghiệm tại chỗ (POC) đối với Virus gây hội chứng đốm trắng (WSSV)”, so sánh các xét nghiệm hiện có trên thị trường để phát hiện WSSV ở các trang trại nuôi tôm thương phẩm với các xét nghiệm PCR được thực hiện trong phòng thí nghiệm.

Nhận xét về nghiên cứu liên quan đến xét nghiệm POC, Sellars cho biết: “Nghiên cứu của CSIRO so sánh và đánh giá 5 xét nghiệm WSSV, bao gồm 3 xét nghiệm kiểu kháng nguyên nhanh và 2 xét nghiệm dựa trên PCR. Kết quả của nghiên cứu cho thấy rõ ràng rằng các bộ dụng cụ xét nghiệm POC có giới hạn phát hiện kém hơn (hay có độ nhạy kém hơn) so với xét nghiệm PCR trong phòng thí nghiệm.”

Nhóm nghiên cứu CSIRO phát hiện ra rằng các xét nghiệm POC không phải là một biện pháp bảo vệ tối ưu chống lại WSSV vì “các xét nghiệm POC có độ nhạy thấp hơn so với các xét nghiệm qPCR trong phòng thí nghiệm”.

Tiến sĩ Melony Sellars, CEO của Genics và chuyên gia về bệnh tôm, cảnh báo người nuôi tôm về lỗ hổng trong hệ thống phòng chống dịch bệnh của họ, có nguy cơ gây hậu quả nặng nề.

Sellars cho biết: “Độ nhạy kém của các hệ thống xét nghiệm POC này thực sự tạo ra cảm giác an toàn “giả” cho nông dân”.

“Những phát hiện của nghiên cứu CSIRO có ý nghĩa quan trọng đối với ngành nuôi tôm toàn cầu, vì kỳ vọng hiện tại của nông dân là các xét nghiệm POC có thể phát hiện WSSV trong giai đoạn đầu, đưa ra cảnh báo sớm về sự xuất hiện của dịch bệnh. Tuy nhiên, nghiên cứu của CSIRO đã xác định các vấn đề quan trọng rằng trên thực tế, bộ dụng cụ xét nghiệm POC không phải là giải pháp hiệu quả để cảnh báo và ngăn ngừa sớm WSSV.”

Nghiên cứu của CSIRO đã đưa ra một “báo động đỏ” về bộ dụng cụ xét nghiệm POC, vốn được đánh giá như một biện pháp để ngăn chặn sự bùng phát WSSV. Trong số các vấn đề mà CSIRO nhận thấy đối với bộ dụng cụ xét nghiệm POC, CSIRO nhấn mạnh rằng khoảng cách giữa kỳ vọng của nông dân và độ nhạy thực tế của bộ dụng cụ xét nghiệm POC là quá xa, nghĩa là chúng không hoạt động hiệu quả như mong đợi trong việc ngăn ngừa bệnh WSSV.

Sellars cho biết: “Niềm tin của người nông dân đối với bộ dụng cụ xét nghiệm tại chỗ được hỗ trợ bởi nhận thức rằng chúng có thể phát hiện sớm WSSV để ngăn chặn tình trạng tôm chết số lượng lớn. Tuy nhiên, CSIRO cho biết rằng các nghiên cứu dùng để chứng minh khả năng của bộ dụng cụ xét nghiệm tại chỗ đã được thực hiện trong điều kiện phòng thí nghiệm, nơi tốc độ lây nhiễm và con đường lây truyền không giống như ở các trang trại trong điều kiện thực tế.”

Đọc kỹ hướng dẫn của nhà sản xuất trên một số bộ dụng cụ xét nghiệm cũng cho thấy rằng việc xác thực hiệu quả của chúng đã được thực hiện trên các mẫu nhân tạo, không phản ánh đúng thực tế khi sử dụng trên các mẫu tôm trong môi trường thực tế.

Nhóm nghiên cứu CSIRO viết trong báo cáo rằng “trong tài liệu hiện có, tất cả các xét nghiệm tại chỗ đều được báo cáo là có thể phát hiện WSSV trong giai đoạn đầu của quá trình lây nhiễm”. Tuy nhiên, họ tiếp tục, “các thí nghiệm trên tôm sống được thực hiện trong nghiên cứu này chứng minh rằng bệnh đốm trắng tiến triển nhanh hơn nhiều khi tôm được tiêm WSSV so với khi chúng sống chung với các đàn bị nhiễm WSSV. Do đó, khoảng thời gian dự kiến từ lúc tiếp xúc với WSSV đến khi WSSV có thể được phát hiện bằng bộ kiểm tra tại chỗ trên thực thế có thể đã được đánh giá quá cao”

Sellars nhận xét: “Phát hiện của nghiên cứu này nhấn mạnh vấn đề quan trọng đối với các xét nghiệm tại chỗ như một phương tiện kiểm soát WSSV. Virus phát triển nhanh hơn ở những con tôm bị nhiễm bệnh có chủ ý nhằm mục đích xác nhận hiệu quả của bộ xét nghiệm tại chỗ. Tuy nhiên, khi được sử dụng trong môi trường thực tế, nơi mầm bệnh tiến triển chậm hơn trên từng cá thể, bộ dụng cụ xét nghiệm tại chỗ không thể phát hiện sớm virus để ngăn ngừa lây nhiễm trong quần thể tôm tại trang trại. Lỗ hổng nghiêm trọng về độ nhạy của bộ xét nghiệm tại chỗ có nghĩa là nếu nông dân tiếp tục sử dụng chúng để phát hiện WSSV, họ có thể sẽ bỏ sót virus trong giai đoạn đầu, dẫn đến dịch bệnh tiếp tục bùng phát.”

Phòng ngừa WSSV đòi hỏi phải thay đổi chiến lược

WSSV hiện đang hiện diện ở hầu hết các vùng nuôi tôm trên thế giới, vì vậy việc giám sát phòng ngừa thận trọng bằng công nghệ thử nghiệm phù hợp với mục đích là điều cần thiết. WSSV có thể tiêu diệt toàn bộ quần thể tôm trong trang trại chỉ trong vài ngày, điều này nhấn mạnh sự cần thiết phải có phương pháp phát hiện sớm hiệu quả.

Một trong những phát hiện quan trọng trong nghiên cứu gần đây của CSIRO là khi nói đến xét nghiệm WSSV đáng tin cậy, các bộ xét nghiệm tại chỗ hiện tại không thể sánh được với độ nhạy và độ chính xác của xét nghiệm PCR tại phòng thí nghiệm.

Nghiên cứu của CSIRO cho thấy: “Đối với cả 3 chủng WSSV được đánh giá, xét nghiệm qPCR trong phòng thí nghiệm có độ nhạy gấp 10 lần so với xét nghiệm tại chỗ nhạy nhất”. Thật vậy, xét nghiệm PCR có độ nhạy gấp 100 lần so với một trong những bộ xét nghiệm tại chỗ được sử dụng phổ biến nhất trên thị trường. CSIRO tuyên bố trong kết luận của họ rằng đối với “Đối với các mẫu dương tính yếu” – kết quả điển hình của nhiễm WSSV giai đoạn đầu – độ nhạy của xét nghiệm tại chỗ là không đủ, “chỉ có 56% – 78% các mẫu được lặp lại cho kết quả dương tính, trái ngược với kết quả 100% từ xét nghiệm qPCR trong phòng thí nghiệm.”

Sellars cho biết thêm: “Đối với người nông dân, kết luận rút ra từ nghiên cứu của CSIRO rất rõ ràng: để tránh sự bùng phát của WSSV, ngành tôm cần khẩn trương chuyển sang sử dụng các xét nghiệm PCR trong phòng thí nghiệm để kiểm tra định kỳ thay vì dựa vào bộ dụng cụ xét nghiệm tại chỗ. Đáng chú ý, các xét nghiệm PCR trong phòng thí nghiệm cũng phải được nhân viên phòng thí nghiệm xác nhận hợp lệ, với tất cả các xét nghiệm khác nhau về hiệu suất dựa trên thiết bị, hóa học, con người và điều kiện vận hành.”

Với thời gian hoàn thành thử nghiệm trong phòng thí nghiệm chỉ là 24 giờ, giúp giảm bớt lo ngại về thời gian chờ đợi kết quả. Kết quả nhanh chóng của xét nghiệm tại chỗ đem lại sự an toàn giả, nhưng do độ nhạy thấp, chúng không phát hiện được bệnh ở các giai đoạn đầu, trong khi xét nghiệm trong phòng thí nghiệm lại phát hiện ra bệnh.

Những kết quả nghiên cứu dành cho nông dân

Báo cáo của CSIRO cho thấy rõ ràng rằng các xét nghiệm PCR trong phòng thí nghiệm nhạy hơn và đáng tin cậy hơn so với các bộ xét nghiệm tại chỗ phổ biến hiện nay. Cũng cần lưu ý rằng các xét nghiệm PCR trong phòng thí nghiệm như vậy phải được xác nhận hợp lệ trong bất kỳ phòng thí nghiệm cụ thể nào để đảm bảo hiệu suất tối ưu, và quá trình xác minh và kiểm tra hiệu suất là yêu cầu liên tục, không phải là sự kiện diễn ra một lần.

Khía cạnh cảnh báo sớm của xét nghiệm PCR trong phòng thí nghiệm mang lại lợi ích quan trọng cho người nông dân vì việc biết sớm hơn vài ngày về tình trạng nhiễm WSSV ở trang trại có thể ngăn chặn tình trạng thất thoát tôm nghiêm trọng.

Khi dịch bệnh bùng phát có thể tàn phá các trang trại nuôi tôm chỉ trong vài ngày và tổn thất lên đến hàng triệu đô la, nghiên cứu của CSIRO gửi một tín hiệu mạnh mẽ đến ngành tôm về việc ngừng phụ thuộc vào bộ dụng cụ xét nghiệm tại chỗ. Xét nghiệm PCR trong phòng thí nghiệm, với độ nhạy và độ tin cậy vượt trội, là cách duy nhất để quản lý hiệu quả mối đe dọa của WSSV.

Theo Aqua Culture Asia Pacific

Nguồn: https://aquaasiapac.com/2023/12/18/csiro-frdc-report-raises-a-red-flag-dangerous-gap-in-shrimp-disease-testing/

Biên dịch: Huyền Thoại – Tôm Giống Gia Hóa Bình Minh

TÔM GIỐNG GIA HÓA – CHÌA KHÓA THÀNH CÔNG

Xem thêm:

• Sản Xuất Tôm Thẻ Chân Trắng Ở Trung Quốc
• Ảnh Hưởng Của Tăng Thân Nhiệt Đến Phản Ứng Miễn Dịch Của Tôm Thẻ Chân Trắng Bị Nhiễm IMNV
• Biện Pháp Giúp Hạn Chế Mùi Bùn Ở Cá Rô Phi