6 KHUYẾN NGHỊ ĐỂ QUẢN LÝ CHẤT LƯỢNG NƯỚC TRONG AO NUÔI

Để đạt và duy trì được chất lượng nước tốt trong suốt vụ nuôi tôm là điều rất thiết yếu cho sự thành công lâu dài

Gần đây, chúng tôi đã đưa ra 10 khuyến nghị hàng đầu để nuôi tôm, bao gồm một số khía cạnh chung. Trong phần này, chúng tôi muốn tập trung vào một khía cạnh cụ thể – CHẤT LƯỢNG NƯỚC.

Duy trì chất lượng nước tốt rất quan trọng vì nhiều lý do khác nhau. Chất lượng nước tốt tạo điều kiện thuận lợi cho tôm phát triển. Giảm lượng amoniac và các mảnh hữu cơ thừa, làm giảm nguy cơ bệnh tật. Nó cũng làm giảm ô nhiễm môi trường do nước thải từ các trại nuôi tôm gây ra.

Chú thích: “Duy trì chất lượng nước tốt có thể làm giảm nguy cơ về mầm bệnh và đẩy nhanh tăng trưởng tôm”.

Dưới đây là sáu khuyến nghị để duy trì chất lượng nước tốt trong nuôi tôm.

1. Duy trì các thông số chất lượng nước trong phạm vi lý tưởng

Có nhiều thông số khác nhau cho biết tình trạng chất lượng nước. Để đảm bảo rằng môi trường nước của bạn nằm trong phạm vi lý tưởng cho từng thông số là bước quan trọng để duy trì chất lượng nước tốt.

Các thông số này bao gồm:

Nhiệt độ, oxy hòa tan (DO), độ mặn, độ kiềm, pH, chất rắn lắng tụ, “N” (tổng nitơ amoniac, amoniac chưa ion hóa, nitrit, nitrat), thực vật phù du, Vibrio và độ cứng.

Xem bảng dưới đây để biết phạm vi lý tưởng cho từng tham số. Đây chỉ là hướng dẫn và không được coi là tuyệt đối. Phạm vi lý tưởng cho mỗi thông số có thể khác nhau, tùy thuộc vào vị trí trại, thời tiết và cơ sở hạ tầng.

Các chỉ số		Tối ưu	Phù hợp
Nhiệt độ (oC)	Tối thiểu	28	25
	Tối đa	32	33
Oxy hòa tan (DO)	Tối thiểu	6	4
	Tối đa	9	10
pH	Tối thiểu	7.7	7.5
	Tối đa	8.3	8.5
Độ cứng	Tối thiểu	1.000	500
	Tối đa	1.700	5000
Độ mặn	Tối thiểu	20	10
	Tối đa	30	35
Độ kiềm	Tối thiểu	120	75
	Tối đa	200	250
Tổng nitơ amoniac	Tối thiểu	0.00	0.25
	Tối đa	0.25	6.00
Amoniac chưa ion hóa	Tối thiểu	0.0001	0
	Tối đa	0.06	0.16
Nitrit	Tối thiểu	0.001	0
	Tối đa	0.38	4
Nitrat	Tối thiểu	0.0001	0
	Tối đa	60	220
Chất rắn lắng tụ	Tối thiểu	0.00	0.00
	Tối đa	10.00	15.00
Khuẩn Vibrio	Tối thiểu	0.00	0.10
	Tối đa	0.0	10.00
Sinh vật phù du	Tối thiểu	100.000	50.000
	Tối đa	250.000	500.000

Bảng 1. Dãy tham số lí tưởng cho từng chỉ tiêu chất lượng nước.

2. Đo các thông số chất lượng nước định kỳ

Để duy trì chất lượng nước ở mức lý tưởng cho từng chỉ tiêu trên, rõ ràng chúng ta cần biết các phép đo hiện tại cho từng loại. Việc đo lường thường xuyên trở thành một phần thiết yếu để duy trì chất lượng nước ở tiêu chuẩn cao. Bằng cách đo chất lượng nước theo các thông số này thường xuyên, chúng ta có thể đánh giá được rằng liệu có bất kỳ khía cạnh nào trong môi trường nước ao nuôi đang di chuyển theo quỹ đạo không mong muốn hay không, giúp chúng ta có thể xử lý trước khi các vấn đề xuất hiện.

Liên quan đến vấn đề này, chúng tôi cũng khuyên bạn nên hiệu chuẩn các công cụ đo lường của mình vào đầu mỗi chu kỳ sản xuất, để ngăn ngừa các lỗi có thể dẫn đến mất lợi nhuận.

Xem bảng dưới đây để biết khoảng thời gian được khuyến cáo để đo lường.

Chỉ tiêu	Tần suất lý tưởng	Tối thiểu	Các trường hợp đặc biệt
Nhiệt độ	Hằng ngày	Cách 2 ngày/ lần	Thời tiết thay đổi
DO	Hằng ngày	Cách 2 ngày/ lần	·  Sau nửa vụ nuôi ·  Vào ban đêm
Độ mặn	Hằng ngày	Cách 2 ngày/ lần	Sau khi thay nước hoặc bổ sung nước vào ao nuôi
pH	Hằng ngày	Cách 2 ngày/ lần
Độ kiềm	Hằng ngày khi bắt đầu chu kỳ nuôi cho tới khi độ kiềm đạt được mốc tối ưu Sau đó chỉ cần kiểm tra sau mỗi 2-3 ngày	Cách 2-3 ngày/ lần	Sau khi thay nước hoặc bổ sung nước vào ao nuôi
N (TAN, Amoni không được ion hóa. Nitrit, nitrat)	Các 2 ngày/ lần vào đầu chu kì nuôi Mỗi ngày sau khi thả được 30 ngày	01 lần/ ngày
Chất rắn lắng tụ	Hằng ngày	Cách mỗi 2-5 ngày/ lần
Khuẩn Vibrio	01 lần/ ngày vào đầu chu kì nuôi sau khi nguồn nước đã được tiệt trùng và chuẩn bị kĩ Sau đó 01 lần/ tuần		·  Bệnh ·  Tăng trưởng chậm
Sinh vật phù du	Hằng ngày
Độ cứng	01 lần/ ngày vào đầu chu kì nuôi Sau đó, 01 lần/ tuần		Gần tới ngày lột xác

Bảng 2. Các chu kì thích hợp để đo các chỉ tiêu chất lượng nước

3. Hãy chú ý đến tỷ lệ ion

Thành phần ion có ảnh hưởng lớn đến sức khỏe tôm và sự tăng trưởng của tôm. Nó là một yếu tố quan trọng trong quá trình lột xác và hình thành lớp vỏ mới. Thành phần ion được đề cập đến ở đây là tỷ lệ Na:K (natri: kali) và Mg:Ca (magie: canxi). Để duy trì sự phát triển và giảm thiểu rủi ro lột xác không thành công, chúng ta nên duy trì tỷ lệ Na: K và Mg: Ca ở mức cân bằng. Con số khuyến nghị của chúng tôi là 28: 1 cho Na: K và 3,4: 1 cho Mg: Ca. Tuy nhiên, tỷ lệ lý tưởng cho ao của bạn có thể khác.

Một lần nữa, chúng tôi cần nhấn mạnh việc đo lường thường xuyên là cần thiết, nhằm giữ cho tỷ lệ ion ở trạng thái cân bằng. Bạn có thể thấy rằng, trong suốt chu kỳ, tỷ lệ này sẽ bị thay đổi, vì nhiều lý do khác nhau. Trong trường hợp mất cân bằng tỷ lệ ion, bạn có thể sửa nó bằng cách áp dụng các sản phẩm bán sẵn trên thị trường, chẳng hạn như kali clorua, magie clorua và hỗn hợp khoáng chất. Tuy nhiên, hãy thận trọng vì các sản phẩm này hiếm khi tiết lộ thành phần khoáng chất của chúng.

4. Nhận biết về phốt pho và động học của tảo

Tảo là một phần quan trọng của chuỗi thức ăn thủy sản. Tuy nhiên, không phải tất cả các loại tảo đều tốt – một số loại các sinh vật khác không thể ăn được và tạo ra độc tố. Tảo có hại có cơ hội tiếp cận chất dinh dưỡng và ánh sáng tốt hơn nhờ khả năng kiểm soát lực nổi của chúng, khiến chúng phát triển nhanh hơn và lấn át các loài tảo khác. Các loại tảo có hại này bao gồm tảo xanh lam, là một loại vi khuẩn và có khả năng quang hợp.

Các ao nuôi tôm nhận được một lượng lớn chất dinh dưỡng từ thức ăn. Hầu hết các chất dinh dưỡng, đặc biệt là nitơ và phốt pho, không được tôm tiêu thụ và cuối cùng sẽ nằm trong lớp trầm tích và trong cột nước. Từ 72-89% P đầu vào bị lãng phí và khiến số lượng tảo tăng lên, có khả năng gây ra hiện tượng tảo nở hoa gây hại.

Sau một thời gian, thường chỉ vài ngày sau khi tảo nở hoa, tảo sẽ đạt đến giai đoạn phát triển tối đa và chết. Hiện tượng này gọi là tảo tàn và lượng tảo chết khiến lượng hữu cơ tăng lên và có thể đẩy nồng độ amoniac đến mức độc hại. Chúng tiêu thụ lượng oxy cao, có thể dẫn đến sự suy giảm oxy – một nguyên nhân gây ra bệnh và làm vật nuôi chết.

Vì vậy, điều quan trọng là phải luôn theo dõi lượng P và tảo, để đảm bảo rằng chúng ở mức ổn định. Khi hàm lượng P tăng cao, kéo theo số lượng tảo gia tăng, chúng tôi khuyên bạn nên tăng cường trao đổi nước để ngăn chặn các vấn đề nói trên.

5. Thay nước

Thay nước là một phương pháp hiệu quả về kinh tế để duy trì chất lượng nước tốt. Nó có thể ngăn ngừa sự tích tụ amoniac quá mức và giúp tôm vượt qua các giai đoạn căng thẳng trong chu kỳ, chẳng hạn như dịch bệnh và thu hoạch. Chúng tôi khuyên bạn nên tránh thay nước trước ngày thả nuôi (DOC) 30 đến 40 ngày, để duy trì chất lượng nước ổn định và tốt.

Lượng nước thay đổi hàng ngày được khuyến nghị là 10 đến 30 phần trăm. Tỷ lệ sẽ tăng trong suốt chu kỳ khi lượng thức ăn đầu vào tăng lên. Khi nồng độ amoniac tăng đột biến, tốt hơn là tăng tỷ lệ trao đổi nước để giảm nồng độ amoniac xuống mức an toàn.

Một điều quan trọng cần lưu ý, tuy có lợi nhưng thay nước lại làm tăng nguy cơ mầm bệnh xâm nhập vào ao nuôi nên cần sử dụng nước đã qua xử lý kĩ càng trước đó.

6. Lập kế hoạch xử lý sự cố nước

Ngoài 05 khuyến nghị kể trên, người nuôi nên có kế hoạch khắc phục sự cố để đảm bảo rằng đã chuẩn bị sẵn sàng khi các vấn đề do thay đổi chất lượng nước xuất hiện. Kế hoạch này nên mô tả chi các hạng mục có thể hành động cụ thể cho từng vấn đề có thể xảy ra. Giám sát thường xuyên, kết hợp với một kế hoạch khắc phục sự cố mạnh mẽ, cung cấp khả năng giải quyết các vấn đề ở giai đoạn đầu.

Có rất nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng nước theo nhiều cách khác nhau. Mỗi trang trại cần có biện pháp xử lý đặc biệt riêng, nhưng 06 khuyến nghị này sẽ bao gồm các yếu tố cần thiết của quản lý chất lượng nước. Chúng tôi hy vọng hướng dẫn này có thể giúp người nuôi tôm ở khắp mọi nơi quản lý chất lượng nước ao nuôi của họ.

Theo Alune

Cập nhật: ngày 10 tháng 3 năm 2021

Biên dịch: T.L – Công ty TNHH PTTS Bình Minh

Nguồn: https://thefishsite.com/articles/six-tips-for-water-quality-management-in-shrimp-farming-algae-phosphorous

Xem thêm:

• Giảm Sự Hao Hụt Trứng Trong Trại Sản Xuất Tôm Giống
• 10 Điểm Then Chốt Cơ Bản Trong Việc Nuôi Tôm
• Giảm Thiểu Rủi Ro Do Bệnh Vi Khuẩn Gây Ra Trong Ao Tôm