Thời gian gần đây, nhiều nông dân phải đối mặt với vấn đề biến động độ mặn, nhiệt độ gây bệnh cho tôm; đặc biệt là vi khuẩn đầu vàng, đốm trắng và phát quang thường khiến nông dân mất mùa. Họ cũng đã nhận thấy sự phát triển còi cọc hoặc mang đen. Nhiều vấn đề trong số này có thể được khắc phục. Hầu hết nông dân thường thích thả tôm vào mùa mưa, vì họ tin rằng có ít vấn đề hơn so với mùa khô hoặc lạnh. Tuy nhiên, nuôi trong mùa mưa cũng mang lại nhiều vấn đề khác nhau cần thảo luận để giúp nông dân lên kế hoạch cho vụ mùa trong tương lai và có biện pháp phòng ngừa thích hợp.
- Các vấn đề trong quá trình chuẩn bị ao: Ở những vùng đất có tính phèn (axit), mưa lớn sẽ khiến phèn bị rò rỉ từ đáy ao và đê nếu ao bị khô quá lâu vào mùa khô. Do đó, ao nên được bón vôi hoặc xả nhiều ít nhất một lần cho đến khi pH của nước cao hơn 7. Sau đó bổ sung thêm phân bón hoặc vôi.
- Vấn đề về độ mặn: Do độ mặn khác nhau giữa các vùng nuôi tôm, người nuôi nên báo độ mặn ao nuôi thực tế cho trại giống để có thể điều chỉnh độ mặn và thuần tôm post gần với yêu cầu của người nuôi. Để đảm bảo an toàn và tỷ lệ sống cao, tôm post cũng nên được vèo trước khi nuôi thương phẩm.
- Vấn đề với động vật ăn thịt: Nếu ao và nước đã được chuẩn bị quá sớm để thả giống, những kẻ săn mồi như tôm đất, tép hoặc cá có vây có thể được quan sát thấy. Nên loại bỏ chúng hoặc chuẩn bị lại ao vì những động vật này sẽ ảnh hưởng đến tỷ lệ sống của tôm hoặc mang mầm bệnh bao gồm cả vi-rút.
- Vấn đề đối với mưa trong quá trình thả giống: Vào mùa mưa, trời thường mưa vào buổi chiều hoặc buổi tối, phèn có thể từ đê tràn vào ao. Nước có tính axit này sẽ gây tỷ lệ chết cao cho tôm post mới thả. Do đó, nên thả tôm post vào buổi sáng. Thường xuyên bón vôi CaCO3 trên đê ao sẽ giảm thiểu vấn đề này.
- Vấn đề tôm nổi đầu sau mưa: Sau khi mưa lớn, tôm được quan sát thấy trên bề mặt ao, đặc biệt là ở các khu vực đất phèn hoặc trong các ao cũ hoặc ao sâu có nước lưu thông kém. Phèn từ đê tràn vào ao có thể khiến pH nước thấp, sau đó làm tăng độc tính của khí H2S tích tụ ở đáy ao. Điều này khiến tôm yếu và nổi đầu. Để giải quyết vấn đề này, cần thoát nước đáy và dung dịch vôi nên được rải khắp ao để tăng độ pH của nước trên 7,5. Sau đó, nên giảm lượng thức ăn cho đến khi tôm được quan sát thấy trong khay cho ăn như bình thường.
- Vấn đề nước trong sau mưa: Vấn đề này thường tồn tại ở các khu vực đất phèn hoặc đất cát. Nguyên nhân chủ yếu là do sự thay đổi nhanh chóng của độ kiềm và hàm lượng CO2 trong nước ao sau khi mưa lớn, làm giảm đột ngột quần thể thực vật phù du. Để giải quyết vấn đề này, nước ao nên được làm mới hoặc bổ sung nước xanh có chứa thực vật phù du dày đặc từ ao hoặc kênh thoát nước gần đó. Vôi CaCO3 sau đó nên được bón hàng ngày hoặc 2 ngày/ lần với tỷ lệ 125-187 kg/ ha cùng với bón phân. Nói chung, bón vôi CaCO3 hoặc dolomite với tỷ lệ 125-187 kg/ ha cứ sau 2 ngày trong 50 ngày đầu tiên sau khi thả giống có thể cải thiện màu nước. Nếu nước vẫn trong và lab lab (thảm tảo) phát triển, có thể áp dụng màu nhân tạo để giảm cường độ ánh sáng.
- Các vấn đề về nổi sau khi thay nước: Điều này có thể xảy ra ở các trang trại gần kênh rạch hoặc cửa sông, nơi mưa sớm có thể làm phèn tuôn ra. Do đó, rất rủi ro khi tiến hành thay nước nhiều trong những cơn mưa đầu mùa. Giải pháp tốt nhất là ngừng thay nước trong 1-2 ngày đầu tiên của đợt triều cường. Nước từ bên ngoài sau đó có thể được thêm vào để tôm thích nghi trong ao trước khi thoát nước vào ngày hôm sau. Để kiểm tra chất lượng nước trước khi bơm vào ao nuôi tăng trưởng, chỉ số tỷ lệ sống tốt là 5-10 con tôm từ các ao nuôi được thả trong lồng lưới ở kênh đầu vào.
- Nhiều chất rắn lơ lửng hơn sau mưa: Ở khu vực đất cát hoặc đất pha cát, sẽ luôn có nhiều hạt keo treo trong ao sau khi mưa lớn. Để loại bỏ các hạt rắn lơ lửng này, nước phải được rút mạnh và sau đó bón vôi với tốc độ 62- 125 kg / ha / ngày mà không cần sục khí (loại airjet) vào ban ngày. Nếu các hạt này vẫn còn trong vòng 2-3 ngày, nên sử dụng chất keo tụ trước khi thay nước. Trong quá trình xử lý này, nên giảm cho ăn khoảng 20-50% vì chất keo tụ có thể ảnh hưởng đến việc cho tôm ăn.
- Mềm vỏ và chân ngực bất thường: Trong đất phèn và độ kiềm thấp (dưới 50 ppm), đặc biệt là sử dụng nước từ kênh, tôm có thể có vỏ mềm, không thể lột xác và có chân ngực bất thường. Tôm không thể ăn do mất cân bằng khoáng chất. Nên bón vôi CaCO3 hoặc dolomite với tỷ lệ 125-187 kg/ ha mỗi 1-2 ngày trong 50 ngày đầu thả giống.
Trên đây chỉ là một phần của các vấn đề chung và giải pháp cho từng vấn đề sẽ khác nhau ở mỗi vị trí. Do đó, người nuôi nên thường xuyên theo dõi sức khỏe tôm và chất lượng nước và giải quyết ngay các vấn đề. Vị trí thích hợp và quản lý thiết bị sục khí để làm sạch khu vực cho ăn đáy ao cũng có thể làm giảm tỷ lệ tôm chết.
Nguyên tắc chính để giải quyết các vấn đề trên là quản lý nước hiệu quả bằng cách kết nối ao chứa (25% diện tích trang trại, với độ sâu 3 m) gắn liền với ao nuôi trồng thủy sản. Nếu cần thiết, hóa chất hoặc chất khử trùng có thể được áp dụng trong hồ chứa này trước khi đưa vào ao nuôi. Mật độ thả thích hợp (dưới 50 PL / m2) có thể làm giảm tải lượng hữu cơ trong ao và cải thiện xử lý nước và bùn.
Việc phòng ngừa và xử lý trên là cách quản lý đơn giản, là những hướng dẫn cơ bản và cần thiết cho nuôi tôm. Nếu nông dân có thể giữ cho đáy ao sạch sẽ, giữ màu nước ổn định và thay nước cẩn thận, những vấn đề này sẽ được giảm thiểu. Cuối cùng, tác giả hy vọng rằng bài viết này sẽ giúp nông dân hiểu được nền tảng của vấn đề, trong việc phòng ngừa và xử lý ở một bước nhất định và cũng chúc họ vụ mùa thành công trong mùa mưa tiếp theo.
Theo Pornlerd Chanratchakool
Nguồn: http://library.enaca.org/AquacultureAsia/Articles/April-June-2003/14_aquatic_health_April03.pdf
Biên dịch: Nguyễn Thị Quyên – Tôm Giống Gia Hóa Bình Minh
TÔM GIỐNG GIA HÓA – CHÌA KHÓA THÀNH CÔNG
Xem thêm:
- Ecuador Tổ Chức Hội Nghị Thượng Đỉnh Tôm Lần Thứ Hai Cho Người Mua Tôm Toàn Cầu
- Liệu Việc Bổ Sung Đất Sét Montmorillonite Vào Khẩu Phần Ăn Có Thể Giúp Giảm Thiểu Dịch Bệnh AHPND Trên Tôm Nuôi Không?
- Liệu Artemia Có Phải Là Thành Phần Chính Góp Phần Vào Việc Cải Thiện Tỷ Lệ Sống Của Ấu Trùng Tôm Càng Xanh Macrobrachium Rosenbergii Hay Không?